Giấy papyrus là một trong những phát minh nổi bật của người Ai Cập cổ đại, với nguồn gốc từ cây cói papyrus mọc dọc theo sông Nile. Từ xa xưa, loại giấy này đã đóng vai trò quan trọng trong văn hóa và đời sống của người Ai Cập, và ngày nay, nó vẫn giữ vị trí nhất định trong các sản phẩm lưu niệm, nghệ thuật. Ngoài ra, người Ai Cập làm giấy từ nguyên liệu nào?

Người Ai Cập làm giấy từ nguyên liệu nào?

Nguyên liệu làm giấy viết của người Ai Cập cổ đại chủ yếu được làm từ vỏ cây cói papyrus (Cyperus papyrus) – một loại cây thân thảo, cao tới 4 mét, sinh trưởng mạnh ở các vùng đất ngập nước hai bên bờ sông Nile. Với thân cây có lõi mềm, người Ai Cập đã biết cách chế biến thành các tấm giấy dùng để viết và vẽ các văn bản quan trọng từ hàng nghìn năm trước. Kết cấu giấy cói cổ đại Ai Cập khác với những loại giấy thông thường hiện đại như giấy a4 Deli 70 gsm, giấy Double A, giấy Paper One,... với bề mặt thô hơn và màu sắc ngả vàng hơn.

Quy trình làm giấy papyrus truyền thống của người Ai Cập

Để chế tạo giấy papyrus, người thợ Ai Cập cổ xưa đã áp dụng các kỹ thuật thủ công từ thu hoạch đến chế biến. Quy trình làm giấy papyrus được thực hiện qua nhiều bước tỉ mỉ:

• Thu hoạch cây papyrus: Thân cây papyrus được cắt thành từng khúc, bỏ phần vỏ ngoài, lấy phần lõi mềm bên trong. Phần lõi càng vào trong thân cây thì càng có chất lượng cao, tạo ra giấy dày, mịn, và bền hơn.
• Xử lý lõi cây cói: Lõi cây sau khi được bóc sẽ được cắt thành từng lát mỏng, rộng bản và dẹt đều. Những dải lõi này tiếp tục được ngâm trong nước vài ngày để loại bỏ đường tự nhiên, tạo độ dẻo và khả năng kết dính.
• Sắp xếp và ép lớp: Các dải lõi mỏng được xếp thành hai lớp, lớp thứ nhất trải ngang, lớp thứ hai chồng lên theo chiều dọc, ép sát vào nhau. Quá trình ép bằng trọng lực sẽ giúp các thớ sợi kết dính mà không cần bất kỳ chất phụ gia nào.
• Phơi khô và đánh bóng: Sau khi ép, các lớp lõi được phơi khô trong vài ngày và đánh bóng bằng vỏ sò hoặc ngà voi để tạo độ nhẵn. Bề mặt giấy sẽ có màu ngà, bền chắc, sẵn sàng để viết hoặc vẽ các hình vẽ phức tạp.

Công dụng và ứng dụng của giấy papyrus trong đời sống Ai Cập cổ đại

Người Ai Cập làm giấy từ nguyên liệu nào đã đóng góp không nhỏ vào văn hóa và tín ngưỡng. Giấy papyrus được sử dụng để ghi chép các văn kiện quan trọng, từ kinh sách, văn thơ đến các hình minh họa. Loại giấy này còn phục vụ cho nhiều nhu cầu thiết yếu khác như may buồm, làm dép, dệt thảm, đa dạng hơn rất nhiều so với giấy A4 Double A 100gsm, giấy Excel, giấy Supreme,... in ấn đơn giản phổ biến hiện nay.

Ngày nay, nghề làm giấy papyrus vẫn được duy trì tại các làng nghề truyền thống của Ai Cập. Sản phẩm giấy cói được biến tấu với nhiều hình thức nghệ thuật hiện đại như viết chữ tượng hình, vẽ các vị thần Ai Cập cổ, hoặc trang trí phong cảnh, phục vụ nhu cầu lưu niệm của du khách quốc tế.